Universal Design หลักการออกแบบบ้านสำหรับผู้สูงอายุ ที่ทุกครอบครัวควรรู้

Universal Design คืออะไร?

Universal Design หรือ อารยสถาปัตย์ คือแนวคิดการออกแบบที่เหมาะสำหรับคนทุกกลุ่ม ไม่ว่าจะเป็นการออกแบบบ้านสำหรับผู้สูงอายุ หรือบ้านสำหรับทุกคนในครอบครัว ทำให้การอยู่อาศัยไม่รู้สึกถูกจำกัด ไม่มีอุปสรรคต่อการใช้ชีวิต และทำให้เกิดความเท่าเทียมกันในการเข้าถึงพื้นที่ โดยหลักการนี้ถูกนำมาใช้แพร่หลายในงานสถาปัตยกรรม การออกแบบอาคาร และเป็นแนวทางที่บริษัท Interior Design ส่วนใหญ่ใช้ในการตกแต่งภายใน

จุดเด่นของ Universal Design

การออกแบบและตกแต่งภายในตามหลัก Universal Design มีความแตกต่างจากการออกแบบที่อยู่อาศัยทั่วไป ด้วยจุดเด่นต่อไปนี้

• ลดอุปสรรคในการเคลื่อนไหว เช่น ขั้นบันไดหรือธรณีประตู
• ออกแบบพื้นที่ให้ปลอดภัย ลดความเสี่ยงต่อการหกล้ม และไม่มีขอบมุมที่มีความคม
• จัดวางเฟอร์นิเจอร์และสิ่งของให้เข้าถึงง่าย
• ใช้วัสดุที่ปลอดภัยและเป็นมิตรต่อร่างกาย
• ออกแบบสิ่งแวดล้อมที่ช่วยส่งเสริมสุขภาพทางกายและใจให้กับผู้อยู่อาศัย
• ออกแบบขนาดและพื้นที่ที่เหมาะสม เพื่อให้เข้าถึงการใช้งานพื้นที่ส่วนต่าง ๆ ได้ง่าย

ตารางเปรียบเทียบ แบบบ้านทั่วไป vs แบบบ้านผู้สูงอายุ

การออกแบบบ้านสำหรับผู้สูงอายุ หรือบ้านที่รองรับการอยู่อาศัยของผู้สูงวัย มีความแตกต่างจากแบบบ้านทั่วไปอย่างชัดเจน ตามตารางเปรียบเทียบต่อไปนี้

จากตารางเปรียบเทียบ จะเห็นว่าบ้านสำหรับผู้สูงอายุมีจุดเด่นด้านฟังก์ชันและความปลอดภัยที่ชัดเจน เพราะบ้านทั่วไปมักจะให้ความสำคัญกับความสวยงามมากกว่าฟังก์ชัน ในขณะที่บ้านสำหรับผู้สูงวัยจะเน้นฟังก์ชันและความปลอดภัยมากกว่าความสวยงาม อย่างไรก็ตาม หากนำหลัก Universal Design มาใช้เป็นแนวทางการออกแบบ นอกจากจะได้บ้านที่สวยงามแล้ว ยังเต็มไปด้วยฟังก์ชันที่ใช้งานได้จริงสำหรับคนทุกเพศทุกวัยด้วย

ทั้งนี้ เพื่อให้ได้บ้านที่สมบูรณ์แบบตามหลักอารยสถาปัตย์ ต้องเลือก บริษัท Interior Design ที่มีความเข้าใจและมีประสบการณ์ ซึ่งOne Nine One Discreet Luxury Interior Design มีทีมนักออกแบบและตกแต่งภายในที่มีความเชี่ยวชาญ พร้อมช่วยสร้างบ้านในฝันที่อยู่สบายและเหมาะสำหรับทุกคนในครอบครัว สามารถเลือกชมผลงานของเรา หรือสอบถามเพิ่มเติมได้ที่บริการของเรา

หลักการออกแบบบ้านสำหรับผู้สูงอายุ

การออกแบบบ้านผู้สูงอายุตามหลักอารยสถาปัตย์ต้องใส่ใจในเรื่องการใช้งานจริง ความปลอดภัย และความสะดวกสบายในชีวิตประจำวัน โดยอาศัยหลักในการออกแบบจาก 5 ปัจจัยสำคัญต่อไปนี้

1. ขนาดและพื้นที่ที่เหมาะสม

บ้านผู้สูงอายุควรออกแบบให้อยู่สบาย โดยให้ความสำคัญกับพื้นที่กว้างเพียงพอสำหรับรถเข็น และการเคลื่อนไหวได้สะดวก บริเวณพื้นที่ทางเดินไม่ควรมีสิ่งกีดขวางที่เสี่ยงต่อการสะดุดล้ม สำหรับสิ่งที่ต้องพิจารณาเพิ่มเติมมีดังนี้

• ใช้ประตูบานเลื่อนหรือบานเปิดที่มีความกว้างไม่น้อยกว่า 90 ซม. และไม่ต้องติดตั้งธรณีประตู
• พื้นบ้านควรเรียบเสมอกัน ไม่มีส่วนที่เป็นพื้นต่างระดับ
• จัดวางเฟอร์นิเจอร์ให้มีระยะห่างพอเหมาะ
• ในบางจุดควรมีราวจับที่ผู้สูงอายุสามารถยึดเกาะได้

2. ห้องน้ำและสุขภัณฑ์

ห้องน้ำคือพื้นที่ที่ต้องใส่ใจเป็นพิเศษสำหรับการออกแบบบ้านผู้สูงอายุ เนื่องจากเป็นจุดเสี่ยงต่อการลื่นล้มได้ง่าย ดังนั้นจึงต้องมีความปลอดภัยมากที่สุด โดยสิ่งที่ต้องคำนึงถึงการออกแบบห้องน้ำมีดังนี้

• ควรใช้วัสดุปูพื้นห้องน้ำชนิดกันลื่น
• ติดราวจับในตำแหน่งที่เหมาะสม เช่น ข้างโถสุขภัณฑ์และบริเวณฝักบัว
• เลือกโถสุขภัณฑ์ที่มีความสูงพอเหมาะ เพื่อการลุกนั่งสะดวก
• แยกระหว่างพื้นที่ส่วนเปียกกับส่วนแห้งให้ชัดเจน และไม่ควรมีพื้นที่ต่างระดับ
• เลือกใช้ประตูห้องน้ำแบบเปิดออกหรือแบบบานเลื่อน
• หากผู้สูงอายุต้องใช้วีลแชร์ ควรเลือกใช้อ่างที่ด้านหน้ามีส่วนโค้ง และการติดตั้งต้องมีพื้นที่ว่างบริเวณใต้อ่าง

3. การออกแบบห้องนอน

การออกแบบห้องนอนตามหลัก Universal Design สำหรับผู้สูงอายุควรอยู่บริเวณชั้นล่างของบ้าน เพื่อให้สะดวกและปลอด โดยส่วนประกอบสำคัญที่ต้องมีภายในห้องนอนได้แก่

• เตียงควรมีความสูงที่ลุกนั่งและใช้งานได้สะดวก โดยส่วนใหญ่อยู่ที่ 45–50 ซม. หรือประมาณข้อพับเข่าของผู้สูงอายุ
• พื้นที่ภายในห้องไม่ควรน้อยกว่า 10-12 ตร.ม.
• หากเป็นไปได้ควรมีห้องน้ำที่ออกแบบสำหรับผู้สูงอายุอยู่ภายในห้องนอน
• มีแสงสว่างเพียงพอ และควรมีระบบแสงสว่างนำทางอัตโนมัติ เพื่อลดความเสี่ยงของการสะดุดล้มในเวลากลางคืน
• ควรเลือกวัสดุปูพื้นห้องนอนที่ช่วยลดแรงกระแทก เพื่อลดความรุนแรงกรณีที่ผู้สูงอายุหกล้ม
• การจัดวางเฟอร์นิเจอร์ต้องมีพื้นที่กว้างพอที่จะสามารถเคลื่อนย้ายรถเข็นได้สะดวก
• มีการระบายอากาศที่ดีและแสงจากภายนอกส่องถึง

 อ่านบทความที่น่าสนใจ :5 เทคนิคแต่งห้องนอนผู้สูงอายุ ให้สะดวกสบาย ปลอดภัย และดีไซน์น่าอยู่

4. พื้นและทางเดินภายในและภายนอก

บ้านที่มีผู้สูงวัยอาศัยอยู่ ควรออกแบบให้พื้นบ้านทั้งภายในและภายนอกเรียบเสมอกัน ไม่ควรยกพื้นให้มีความต่างระดับ และไม่ควรเลือกวัสดุปูพื้นที่เรียบสนิทจนเสี่ยงต่อการลื่นได้ง่าย แต่หากจำเป็นต้องให้บ้านมีหลายระดับ ควรมีทางลาดที่ได้มาตรฐานแทนการใช้บันได โดยปัจจัยในการออกแบบพื้นและทางเดินมีดังนี้

• หากผู้สูงอายุต้องใช้รถเข็นความลาดชันไม่ควรเกิน 1:12
• ควรมีราวจับสำหรับพื้นที่ที่เป็นทางเดิน และทางลาด
• พื้นผิวทางลาดควรมีวัสดุกันลื่น
• ทางเดินและทางลาดควรมีแสงสว่างเพียงพอ

5. การออกแบบบันได

หากจำเป็นต้องมีห้องนอนที่ชั้นบน การออกแบบบันไดบ้านตามหลัก Universal Design สำหรับผู้สูงอายุ ต้องมีความแข็งแรงปลอดภัย โดยสิ่งที่ต้องรู้เกี่ยวกับการออกแบบบันไดมีดังนี้

• บันไดควรกว้างไม่น้อยกว่า 1.5 ม. และควรมีชานพักระหว่างชั้น
• ความสูงของขั้นบันไดไม่ควรเกิน 15 ซม. และกว้างไม่น้อยกว่า 30 ซม.
• ไม่ควรเลือกวัสดุปูพื้นบันไดที่เรียบลื่น และไม่ควรเป็นพื้นแบบขัดเงา
• ราวจับต้องได้มาตรฐาน มั่นคงแข็งแรง และสามารถจับได้ถนัดมือ
• ควรตรวจสอบความเรียบร้อยอยู่เสมอ ไม่ควรให้บันไดเปียกชื้น และไม่ควรปล่อยให้ราวจับบันไดโยกหรือมีสภาพแตกร้าว

ออกแบบบ้านสำหรับผู้สูงอายุให้อยู่สบาย แค่ยึดหลัก Universal Design

การออกแบบบ้านสำหรับผู้สูงอายุให้น่าอยู่ ไม่ใช่เพียงการเพิ่มสิ่งอำนวยความสะดวก แต่คือการสร้างสภาพแวดล้อมที่ช่วยให้ทุกการเคลื่อนไหวปลอดภัยและมั่นใจ ทำให้การออกแบบบ้านโดยยึดหลัก Universal Design คือคำตอบที่ช่วยให้บ้านเป็นพื้นที่ที่ทุกคนในครอบครัวสามารถใช้ชีวิตได้อย่างมีความสุข อยู่สบาย และปลอดภัยในทุกย่างก้าวได้อย่างแท้จริง

หากคุณกำลังวางแผนรีโนเวทบ้านที่ตอบโจทย์กับผู้สูงอายุ การเลือกทีมออกแบบที่เข้าใจหลักการUniversal Designและสามารถนำมาประยุกต์ใช้ได้จริง คือวิธีที่ช่วยให้คุณได้บ้านที่สวยงามและปลอดภัยในทุกองค์ประกอบOne Nine One Discreet Luxury Interior Design พร้อมให้คำปรึกษาและดูแลครบทุกขั้นตอน เพื่อให้ทุกวันของครอบครัวเต็มไปด้วยความปลอดภัย สะดวกสบาย และดีไซน์ที่สวยงาม

สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมติดต่อเรา โทร. 02-430-6789 หรือแอดไลน์@1nine1